Yoksa Gizli Cinsiyetçi Misiniz ?

Cinsiyet eşitliği son senelerin en çok konuşulan, en çok masaya yatırılan toplumsal sorunlarından biri. Hala çok eksiğimiz olmakla birlikte kimi kesimlerde de çok ilerleme kat ettiğimizi göz ardı etmemek lazım. Ancak her ne kadar bugün eğitim dünyasında ve iş dünyasında bir kadın ve bir erkeğin yeteneğini ayrı düzeyde değerlendirmek çağdışı görülse de; her ne kadar hepimiz gündelik hayatlarımızda kadın ve erkeklerin eşit sosyal bireyler olduğunu düşünsek de içten içe hayatın tuzu biberi dediğimiz bazı şeyler, cinsiyet eşitliğini içselleştirmediğimizi gösterebilir. Evet, hem de kadın erkek gözetmeksizin herkes için.

Psikoloji alanında öne çıkan isimlerden biri olan Susan Fiske, “Cinsiyetçilik aslında iki türlüdür.” diyor. Bir tanesi gerçekten düşmanca duygular içeren diğeri ise iyi niyetli duyguların arkasına sığınan, masum görünen cinsiyetçilik.
Örneğin bizim “centilmence” dediğimiz, erkeğin kadınlar için kapıyı açmasının geri planında duran motivasyon ne? Yakın çevrem bilir, feministlerin aslında erkeklerin üstündeki bu toplumsal baskıları da kaldırmak amacında olduğunu gördüğümde (mesela erkekler neden kadınların sandalyesini çekiyor ki) benden safkan bir feminist olmayacğaını anlamıştım. Şimdilik toplumun “gerçekten eşit” kadın kesiminden olup zorluk görmediğimden belki, bir de üstüne “kapıdan önce ben geçsem, sandalyem çekilse, önce bana yer verilse ne ala” deyip biraz daha romantik düşüncelerin tesiri altında kalmışım aslında.
Ama Fiske’nin çalışması gösteriyor ki bunun gibi pek çok norm, bizim arada bağlantı kuramadığımız bazı önyargılar inşaa etmemize neden oluyor. Fiske, dünya çapında büyük kabul gören bir “ne kadar cinsiyetçisiniz” testi geliştirmiş. İşin güzel yanı, bu test sayesinde ne kadar “hostile sexism” yani gerçekten düşmanca yani “kadınlar pek çok alanda erkeklerden daha az kalifiyedir” tarzında bir görüş savunuyorsunuz; ne kadar “benevolent sexism” yani iyi niyetli duygular arkasında, masum düşüncelere gizlenmiş cinsiyetçiliğe sahipsiniz görmek mümkün. İşin daha da güzel yanı, bu çokça kabul gören ölçek pek çok ülkede uygulanmış ve farklı cinsiyetler için ortalamalar bulunmuş. Türkiye de dahil!

http://www.understandingprejudice.org/asi/
Türkçesini bulamadım bu testin, belki bir yerde vardır, yoksa da insanlığa bir katkı olsun diye kendi cümlelerimle aşağıya çevirdim. Bilimsel bir geçerliliği olmasa da bence üç aşağı beş yukarı İngilizce soruları karşılıyor 🙂 Yine de İngilizce orijinalini çözmek isteyen aslan yürekliler için bu testin orijinalini en sonunda  bulabileceğiniz ilgili makale için link işte burada: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.470.9865&rep=rep1&type=pdf
Testi yaptıktan sonra sonuçlarınızı hesaplayıp dünya ülkeleri ortalamalarıyla karşılaştırabilirsiniz. Testi ben yaptığımda çıkan skorları en son söyleyeceğim ki etkilenmeyin 🙂 Puanlama mı? O da testin sonunda 😉
“THE AMBIVALENT SEXISM INVENTORY” TÜRKÇE ÇEVİRİSİ
Aşağıdaki ifadeleri 0’dan 5’ kadar şu şekilde puanlayınız:
0 = kesinlikle katılmıyorum 1=hemen hemen katılmıyorum 2=biraz katılmıyorum 3=biraz katılıyorum 4=hemen hemen katılıyorum 5=kesinlikle katılıyorum
1) Ne kadar başarılı olursa olsun bir erkek, bir kadının aşkına sahip olmadığı sürece gerçek anlamda tamamlanamaz.

2) Pek çok kadın aslında eşitlik kisvesi altında pozitif ayrımcılıktan faydalanma yolları arıyor, işe alımda erkeklerden daha çok ön plana çıkmak gibi.

3)Bir felakette kadınlar aslında erkeklerden önce kurtarılmak zorunda değildir.

4)Pek çok kadın masum davranışları cinsiyetçi olarak algılar.

5)Kadınlar çok çabuk sinirlenir.

6)İnsanlar çoğu zaman karşı cins ile romantik bir birliktelik içinde olmadıklarında da gerçek anlamda mutludur.

7) Feministler, kadınların erkeklerden daha çok güç sahibi olması için çabalamıyorlar.

8)Çoğu kadın, pek çok erkeğin sahip olmadığı bir saflık ve masumiyet özüne sahiptir.

9) Kadınlar erkekler tarafından korunmalı ve mutlu edilmelidir.

10) Çoğu kadın erkeklerin onlar için yaptıklarına gerektirdiği gibi değer veremez.

11) Kadınlar erkeklerin kontrolünü ele alarak güç sahibi olmak ister.

12) Her erkeğin delicesine sevdiği bir kadın olmalıdır.

13)Erkekler kadınlar olmadan da tamamlanabilirler.

14) Kadınlar iş problemlerini abartır.

15) Bir erkek bir kadın ile ciddi bir ilişkiye girdiğinde, kadın genelde erkeğe tabir-i caizse tasmayı takmak ister.

16) Adil bir müsabakada bir kadın bir erkeğe kaybettiğinde ayrımcılığa uğramış olmaktan şikayet eder.

17) İyi bir kadın erkeği tarafından el üstünde tutulmalıdır.

18) Aslında çok az kadın kendilerini bir erkeğe cinsel ilgi duyuyormuş gibi yapıp sonrasında erkeğin girişimini reddeder.

19) Kadınlar erkeklere göre ahlaki açıdan daha duyarlıdır.

20) Erkekler hayatlarındaki kadınları finansal açıdan rahat ettirmek için fedakarlıkta bulunmaya istekli olmalıdır.

21) Feministlerin erkeklerden beklentileri oldukça mantıklıdır.

22) Kadınların beğenileri ve kültürel anlayışları erkeklerden daha rafinedir.

PUANLAMA:

• 3, 6, 7, 13, 18 ve 21. sorular için :
  0 verdiyseniz 5, 1 verdiyseniz 4, 2 verdiyseniz 3, 3 verdiyseniz 2, 4 verdiyseniz 1 ve 5 verdiyseniz 0 ile değiştirin bakayım verdiğiniz skoru hemen 🙂
• “Hostile Sexism” (yani düşmanca olan) Skoru: 2, 4,5,7, 10, 11, 14, 15, 16 18 ve 21. sorularına verdiğiniz puanların ortalamasını alınız.
• “Benevolent Sexism” (yani daha masum gibi duran) Skoru: 1, 3, 6, 8, 9, 12, 13, 17, 19, 20 ve 22. sorularına verdiğiniz puanların ortalamasını alınız.

Benim skorlarım mı? Ben ilginç bir şekilde Hostile’da 13 yaparken Benevolent’ta 3 yaptım 😀 Herkeste tam tersi bir denge çıkıyor genelde. Benim Benevolent’ta bu kadar düşük skor yapmamın sebebi aslında münazara geçmişi nedeniyle topluma sinen bu cinsiyetçilik kavramlarına tanıdık, bir yerde de önlemeye çalıştığım bir zihniyet seçmem kendime. Hostile’ın bu kadar yüksek çıkması? O da artık genlerdeki Akdeniz insanı deyip kendime fazla yüklenmeden bu konuyu kapatıyorum 😀

Sevgiler
Bengüsu